www.acapus.com Greek         Αγγλικά Last updated 23/12/2004    
    

    

Photo Album
Αναζήτηση

         
  
  
Οι λογισμοί και η αντιμετώπισίς τους

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ανάμεσα στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος που προσεύχεται, είναι και το πρόβλημα των λογισμών.
Το βιβλιαράκι αυτό δεν αποτελεί μία εμπεριστατωμένη μελέτη στο σοβορό αυτό θέμα των λογισμών είναι μία ομιλία που έχει γίνει πριν από αρκετό καιρό.  Εδώ παρουσιάζεται αρκετά βελτιωμένη χωρίς να έχει χάσει την αρχική της μορφή ως ομιλίας.  Και επειδή πολλοί είναι αυτοί που παλεύουν με τους αισχρούς λογισμούς και περισσότεροι αυτοί που τα «χάνουν», καταβάλλεται μία προσπάθεια να καταλάβει ο χριστιανός που αγωνίζεται τι είναι οι λογισμοί, από πού προέρχονται, ποια τα αποτελέσματά τους και πως αντιμετωπίζονται.
Αν από την μικρή αυτή εργασία κάποιος επωφεληθεί, ας προσεύχεται για εκείνους που κοπίασαν.
Β.Ι.
 
1. Ο σκληρός πόλεμος
Πολλές φορές έχει λεχθεί ότι η προσευχή γι’ αυτόν που προσεύχεται είναι μία πράξη δυναμική, ωφέλιμη και θεάρεστη.
Το πραγματικό αυτό γεγονός ερεθίζει τον διάβολο και τον κάνει να αντιμάχεται τον προσευχόμενο.
Έτσι ο πιστός επιθυμώντας την ένωσή του με τον Θεό, συναντά δαιμονικά εμπόδια οργανωμένα σε σύστημα και με φοβερά προγραμματισμένη επίθεση.
Εξ αιτίας αυτής της προγραμματισμένης επίθεσης η προσευχή γίνεται μία κοπιαστική πράξη και προξενεί κόπο μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη εργασία.  Γι αυτό και τονίζει κάποιος από τους πατέρες της ερήμου : «Ούκ έστιν έτερος κάματος ως το εύξασθαι τω Θεώ, το εύξασθαι έως εσχάτης αναπνοής αγώνος χρήζειν»  δηλαδή, δεν υπάρχει μεγαλύτερος κόπος από το να προσεύχεται κάποιος στον Θεό.  Το να προσεύχεται κάποιος μέχρι την τελευταία του αναπνοή, χρειάζεται αγώνα.
Δεν είναι μόνο η προσευχή που κουράζει.  Είναι κυρίως ο σκληρός και αδυσώπητος πόλεμος των δαιμόνων που την κάνει περισσότερο κοπιαστική. 
Το μίσος, λοιπόν, των δαιμόνων εναντίον εκείνων που προσεύχονται είναι δεδομένο.  Υπάρχει πόλεμος των πονηρών δαιμόνων εναντίον τους σε δύο μορφές : στην ορατή και στην αόρατη, για αρχάριους και τέλειους.  Στους αρχάριους, πολλές φορές χρησιμοποιεί και τον ορατό πόλεμο.  Χρησιμοποιεί ήχο, αντικείμενα, προξενεί θορύβους για να μπορέσει να τους αποσπάσει από την προσευχή.
Αρχάριους, όμως και τέλειους, πολεμά κυρίως με τους λογισμούς.

* * *
Έναν σκληρό, λοιπόν, αγώνα έχει αναλάβει όποιος έχει αρχίσει τον αγώνα εναντίον των λογισμών.  Διότι οι λογισμοί είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο στον άνθρωπο για την πνευματική του κατάρτιση και τελείωση.  Και η τελείωση αυτή δεν επιτυγχάνεται αλλιώς, παρά μόνο με την συνεχή επίκληση του ονόματος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.  Και μάλιστα τόσο συχνή πρέπει να είναι ώστε, όπως τονίζει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, «προτιμότερο είναι να μνημονεύει κανείς τον Θεό, παρά να αναπνέει».
Υπάρχει, όμως, ο εσωτερικός αυτός πόλεμος.  Κανένας πόλεμος δεν είναι τόσο άγριος, όσο ένας παράλογος λογισμός, που φωλιάζει στην ψυχή μας.  Όλα, όσα προέρχονται από μέσα μας, είναι βαρύτερα από εκείνα που μας προσβάλλουν από έξω.  Το σκουλήκι, που γεννιέται μέσα στο ξύλο, τρώει περισσότερο την ψύχα του ξύλου.  Οι αρρώστιες, που γεννιώνται από μέσα μας, είναι ύπουλες και προξενούν μεγαλύτερη καταστροφή από αυτή που προκαλούν τα εξωτερικά αίτια.  Και τα κράτη δεν τα διέλυσαν τόσο οι εξωτερικοί εχθροί, όσο οι εσωτερικοί.
Έτσι λοιπόν, και την ψυχή δεν μπορούν να την καταστρέψουν τόσο τα μηχανήματα που έρχονται από έξω, όσο τα νοσήματα που φυτρώνουν από μέσα μας, δηλαδή, οι αισχροί και οι βλάσφημοι λογισμοί.

2. Οι λογισμοί και η προέλευσή τους
Τι είναι οι λογισμοί και από πού προέρχονται ;
Όταν λέμε λογισμούς, δεν εννοούμε απλώς τις σκέψεις, αλλά τις εικόνες και τις παραστάσεις κάτω από τις οποίες υπάρχουν κάθε φορά και οι κατάλληλες σκέψεις.  Οι εικόνες λοιπόν, μαζί με τις σκέψεις λέγονται λογισμοί.
Πρώτη και κύρια αιτία των λογισμών στον άνθρωπο είναι το προπατορικό αμάρτημα.  Μέχρι τότε ο νους του ανθρώπου ήταν «ενοειδής» δηλαδή, δεν διεσπάτο σε άλλα πράγματα εκτός από τον Θεό.  Από την στιγμή του προπατορικού αμαρτήματος άρχισε να δουλεύει ο λογισμός της αμφισβήτησης και στη συνέχεια όλοι οι άλλοι λογισμοί.
Δεύτερη αιτία που προκαλεί τους λογισμούς στον άνθρωπο, είναι τα αισθητήρια όργανα, όταν αυτά δεν κυβερνούνται από τον ηγεμόνα νού.  Ιδιαίτερα η ακοή και η όραση.  Σήμερα, μάλιστα, λόγω της τεχνολογίας οι αισθήσεις δέχονται πολύ περισσότερα ερεθίσματα από ότι παλαιότερα.  Γι αυτό και ο αγώνας με τους λογισμούς είναι πιο έντονος.
Τρίτη αιτία είναι τα πάθη τα οποία υπάρχουν στον άνθρωπο.  Από αυτά οι δαίμονες «λαμβάνουσι τας αφορμάς του κινείν εν ημίν τους εμπαθείς λογισμούς».  Δηλαδή, από αυτά παίρνουν αφορμή οι δαίμονες, για να κινήσουν εναντίον μας τους κακούς λογισμούς.
Τέταρτη και βασικώτερη αιτία είναι οι δαίμονες.  Τονίζει χαρακτηριστικά ο Αγ. Γρηγόριος ο Σιναίτης : « Οι λογισμοί λόγοι των δαιμόνων εισί και των παθών πρόδρομοι»  δηλαδή, οι λογισμοί είναι λόγια των δαιμόνων και πρόδρομοι των παθών.
Ακόμη, τόνίζει ο Αγ. Ισαάκ ο Σύρος, λογισμούς δημιουργεί και «το φυσικόν θέλημα» που υπάρχει μέσα μας, αλλά και οι κλίσεις, οι ροπές που έχει η ψυχή μας.
Ιδιαίτερα ο πόλεμος αυτός είναι έντονος στους μοναχούς, οι οποίοι πολλές φορές, έρχονται με τον δαίμονα σε πάλη σώμα προς σώμα κατά την έφοδο των πονηρών λογισμών.  Γι αυτό και τονίζει ο Αγ. Μάξιμος ο Ομολογητής, ότι ο πόλεμος αυτός είναι πολύ πιο δύσκολος από τον αισθητό πόλεμο «του δια των πραγμάτων πολέμου εστί χαλεπώτερος».
Ακόμη πονηροί λογισμοί μπορεί να παρουσιασθούν και από την κράση του σώματος, αλλά και από την καθημερινή δίαιτα, καθώς και από τις κινήσεις της ίδιας της σάρκας.
Από τις παραπάνω αιτίες προέρχονται οι αισχροί λογισμοί.
3. Πορεία προς τη χώρα της αμαρτίας
Η αμαρτία εξωτερικά μπορεί να φαίνεται ένα διπλό γεγονός, όπως και ένα τροχαίο ατύχημα ή κάποιο άλλο γεγονός.  Για την διάπραξη, όμως, του γεγονότος αυτού έχουν προηγηθεί αλλεπάλληλες διεργασίες.  Για να γίνει ένας φόνος π.χ. έχουν προηγηθεί στον ανθρώπινο νού χιλιάδες σκέψεις και σχέδια.  Ο ανθρώπινος νούς μέχρι να φτάσει στην διάπραξη του φόνου είχε γίνει ολόκληρο στρατηγείο.
Έτσι συμβαίνει και με την διάπραξη της οποιασδήποτε αμαρτίας.  Στο εργαστήρι που λέγεται ανθρώπινος νούς, έχει προηγηθεί ολόκληρη μελέτη και επιχείρηση, χωρίς, μάλιστα να το αντιληφθεί κανένας !
Και η αρχή ξεκίνησε με έναν απλό λογισμό…
Ας προχωρήσουμε, όμως, στον δρόμο για την χώρα της αμαρτίας μετά την προσβολή ενός απλού λογισμού.
Το να περάσει απλώς από το νού μας μία απλή σκέψη ή μία εικόνα δεν ευθυνόμαστε γι’ αυτό, ούτε και είναι δύσκολο να την αντιμετωπίσουμε.  Από την στιγμή, όμως, που θα ανοίξουμε την πόρτα στη σκέψη αυτή και αρχίσουμε να συζητούμε, να σκεφτόμαστε τον λογισμό αυτό, τότε ο λογισμός παίρνει μέρος μέσα μας και γίνεται ένας κυρίαρχος λογισμός.
Ο λογισμός είναι κυρίως η πορεία προς την αμαρτία.
Ας παρακολουθήσουμε για λίγο αυτήν την πορεία, που είναι για μας ότι η πορεία και η εξέλιξη της νόσου από ανθρώπινο σώμα.  Και όπως, για να φτάσει κάποιος στο νοσοκομείο, όπως αναφέραμε παραπάνω, έχουν προηγηθεί διάφορες άλλες μεταβολές στον ανθρώπινο οργανισμό, έτσι και για να φτάσει κάποιος στην διάπραξη της αμαρτίας, προηγήθηκε ένας μεγάλος πόλεμος, ένα πλήθος από μεταβολές στο εργαστήρι αυτό, που λέγεται ανθρώπινος νούς.  Και όπως για τον τοκετό ενός παιδιού έχει προηγηθεί ολόκληρη διεργασία, από την σύλληψη μέχρι την πολύμηνη κυοφορία, έτσι και για την αμαρτία προηγείται ένας πολύπλοκος μηχανισμός : η σύλληψη των λογισμών, η κυοφορία της αμαρτίας και ο τοκετός της. 
Ο Αγ. Νικόδημος ο Αγιορείτης,  θεωρεί ότι ο λογισμός είναι η αρχή, το κέντρο, η ρίζα από όπου αναφύονται ο κορμός, τα κλαδιά και ολόκληρο το δένδρο της αμαρτίας.
Το κακό αρχίζει από τον πρώτο λογισμό και στη συνέχει επιτείνεται.  Όταν κάποιος ρίξει μία πέτρα μέσα στο πηγάδι, ο κυματισμός από την πτώση της δημιουργεί στην αρχή ένα μικρό κύκλο, ο μικρός κύκλος στη συνέχεια δημιουργεί άλλο μεγαλύτερο, εκείνος μεγαλύτερο, μέχρι που το κύμα φτάσει στα τοιχώματα.
Έτσι γίνεται και με την αμαρτία.  Πριν από την εκτέλεσή της προηγούνται αλλεπάλληλοι μηχανισμοί και διεργασίες, που ο ένας ακολουθεί τον άλλο.

4. Τα στάδια της αμαρτίας
Έτσι μπορούμε να διακρίνουμε τρία στάδια για την πορεία προς τη χώρα της αμαρτίας.  α) την προσβολή,  β) τη συγκατάθεση  και   γ) την αιχμαλωσία.
Πως λειτουργεί ο μηχανισμός αυτός ;  Λειτουργεί ως εξής :  Κάποιος πονηρός λογισμός  (κενοδοξίας, φιλαργυρίας, κατάκρισης,  κ.λ.π.) εισέρχεται στο νού του ανθρώπου.  Ο πειρασμός εργάζεται με την φαντασία.  Παρουσιάζει την υπόθεση όσο πιο ελκυστική μπορεί.  Έτσι η προσβολή γίνεται πιο ελκυστική και δυνατή.
Μέχρι το σημείο αυτό ο άνθρωπος είναι ανεύθυνος.  Είναι το πρώτο στάδιο, μία προσβολή, μία επίθεση του εχθρού ή πιό απλά το κτύπημα της πόρτας.  Η κατάσταση είναι φυσιολογική.  Είναι αδύνατον να υπάρξει άνθρωπος, που να μην δεχθεί την προσβολή.  Ο Όσιος Εφραίμ ο Σύρος έλεγε ότι όπως μέσα στον κήπο κατά φυσιολογικό τρόπο φυτρώνει μαζί με τα φυτά και η αγριάδα ή όπως τα νησιά χτυπιούνται γύρω-γύρω από τα κύματα, έτσι και ο άνθρωπος οπωσδήποτε θα έρθει σε επαφή με τις προσβολές των λογισμών.
Το εφάμαρτο στάδιο αρχίζει από εδώ και πέρα.  Αρχή του αγώνα είναι η προσβολή.  Αν ο άνθρωπος την απομακρύνει από το νού του χωρίς καθόλου να την περιεργαστεί, τότε σώζεται και απαλλάσσεται από τις άθλιες συνέπειες που ακολουθούν.  Αν, όμως, δεχθεί την συζήτηση με τον πονηρό λογισμό, ανοίγει την πόρτα στον πονηρό λογισμό που προηγουμένως απλώς του χτύπησε την πόρτα, δημιουργεί την φιλία και τότε πιά φτάνει στη συγκατάθεση για την αμαρτία, που είναι το δεύτερο στάδιο για την εκτέλεση της αμαρτίας.
Ο άνθρωπος τώρα με πρωταγωνιστή τον ευατό του,  στα άδυτα της ψυχής του επιτελεί την αμαρτία :  κατακρίνει, βλασφημεί, πορνεύει, μοιχεύει, διαπράττει φόνους και αμέτρητα εγκλήματα και κάνει οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νούς.
Δεν μένει τίποτε άλλο κατόπιν, παρά το τρίτο στάδιο της αμαρτίας, που είναι η ενεργός διάπραξή της από τον άνθρωπο, που προηγουμένως ο νούς του έγινε αιχμάλωτος του λογισμού και δεν τον ορίζει πλέον, αλλά ορίζεται.
Έτσι ο λογισμός, που ξεκίνησε με ένα απλό χτύπημα της πόρτας, την προσβολή, προχώρησε στο άνοιγμα της πόρτας, τη συγκατάθεση, τελικά δεν μπόρεσε να νικήσει και κατέληξε στην διάπραξη της αμαρτίας.
Αυτή είναι η πορεία προς την αμαρτία, που αρχίζει με έναν απλό λογισμό.

5.  Τα πάθη πηγή των πονηρών λογισμών
Μέχρι να πεθάνει ο άνθρωπος και όσο η ψυχή του βρίσκεται στο σώμα αυτό, είναι αδύνατο να μην έχει λογισμούς και πόλεμο.
Βασική αιτία των λογισμών είναι ο πόλεμος του διαβόλου.  Οι πιο πολλοί λογισμοί είναι διαβολικοί.  Ο σκοπός του διαβόλου είναι να ρίξει τον άνθρωπο στην αμαρτία, είτε με την σκέψη, είτε με την πράξη.  Ο Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος, ονομάζει πνευματική μοιχεία την συγκατάθεση στους πονηρούς λογισμούς.  Γι’ αυτό και λέει  :  «Φυλάττειν τοιγαρούν δεί την ψυχήν, ότι νύμφη Χριστού έστι»  δηλαδή, πρέπει κάποιος να διατηρεί καθαρή την ψυχή του, διότι είναι νύφη του Χριστού.
Τις περισσότερες φορές οι λογισμοί μοιάζουν με ένα «ποτάμιον ρεύμα», μπροστά στο οποίο πολλές φορές ο άνθρωπος πανικοβάλλεται.  Γι’ αυτό οι δαίμονες πρώτα μας πολεμούν με τους λογισμούς και κατόπιν με τα πράγματα.  Αν υποχωρήσουμε σε αυτούς, τότε σιγα-σιγά μας σπρώχνουν στην αμαρτία με την πράξη.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, μας λέει ότι οι κυριώτεροι λογισμοί της κακίας είναι οκτώ.  Άς τους απαριθμήσουμε :  α) της γαστριμαγίας  β) της πορνείας  γ) της φιλαργυρίας  δ) της οργής  ε)  της λύπης  στ) της ακηδίας  ζ) της κενοδοξίας  και   η) της υπερηφάνιας.
Κάποιος άλλος θα μας πεί ότι το βασικότερο πάθος στον άνθρωπο από τον οποίο προέρχονται όλα τα άλλα πάθη είναι η φιλαυτία.  Και φιλαυτία είναι η παράλογη αγάπη και φροντίδα του ευατού μας.   Αυτό είναι και το πάθος του σημερινού ανθρώπου.  Από την φιλαυτία προέρχονται οι τρείς κυριώτεροι λογισμοί : της γαστριμαργίας,  της κενοδοξίας και της υπερηφάνιας.   Από τους τρείς αυτούς λογισμούς προέρχονται όλοι οι άλλοι.

6. Κατηγορίες των λογισμών
Τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω αφορούν τους πονηρούς λογισμούς.  Εκτός, όμως, από αυτούς υπάρχουν και οι αγαθοί λογισμοί και οι μάταιοι ή ανθρώπινοι λογισμοί.  Οι αγαθοί λογισμοί προέρχονται από τον Θεό.  Πως θα τους διακρίνουμε από τους πονηρούς λογισμούς ;
Κάποιος  αδελφός ρώτησε τον Αββά Βαρσανούφιο για το θέμα αυτό και έλαβε την εξής απάντηση : «¨Όταν ευρίσκης χαράν εν τω πράγματι και θλίψιν αντιστήκουσαν, μάθε ότι από Θεού εισί.  Οι δε των δαιμόνων τεταραγμένοι και λύπης μεμεστωμένοι εισί».  Οι λογισμοί που προέρχονται από τον Θεό προξενούν στον άνθρωπο μία εσωτερική ειρήνη και χαρά.  Αντίθετα οι λογισμοί, που προέρχονται από τον διάβολο, είναι γεμάτοι από ταραχή και λύπη.
7. Αρχή του πολέμου οι λογισμοί
Γενικά, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ο λογισμοί είναι αρχή του πολέμου του διαβόλου εναντίον μας.  Και ο πόλεμος αρχίζει με την προσβολή του λογισμού, προχωρεί στην συγκατάθεση και τελειώνει με την διάπραξη της αμαρτίας.
Αυτή είναι η πορεία και η εξέλιξη των λογισμών που προέρχονται κυρίως από τον διάβολο και από τον άνθρωπο.

8. Η δαιμονική πανουργία
Ας δούμε λοιπόν, πως προσβάλλεται ο άνθρωπος από τους λογισμούς, ή ποιόν τρόπο χρησιμοποιούν οι δαίμονες για να μας προσβάλλουν με τους λογισμούς.
Η πανουργία των δαιμόνων, που θέλουν να σπείρουν μέσα μας χίλιους δύο ακάθαρτους λογισμούς είναι απερίγραπτη.  Ο διάβολος εκμεταλλεύεται και το πιο ασήμαντο γεγονός της ζωής μας, ή την πιο απίθανη περίπτωση, ή εφευρίσκει τον πιο παράξενο τρόπο για να μας μολύνει.
Πρώτα από όλα, πριν μας ρίξουν στην αμαρτία, μας βομβαρδίζουν με τις σκέψεις ότι ο Θεός είναι απότομος και σκληρός, για να μας φέρουν στην απελπισία.  «Προ μεν του πτώματος φιλάνθρωπον λέγουσιν είναι τον Θεόν, μετά δε το πτώμα απότομον και σληρόν».
9. Οι βλάσφημοι λογισμοί
Κατόπιν προσπαθούν να μας μολύνουν τις ιερές στιγμές, όπως της προσευχής, της Θείας Ευχαριστίας, ή μας βάζουν λογισμούς βλασφημίας κατά του Θεού.
Αυτός λοιπόν, ο παμμίαρος, αγαπάει πολλές φορές την ώρα των αγίων Συνάξεων και μάλιστα την φρικτή ώρα των Θείων Μυστηρίων (της Θείας Ευχαριστίας), να βλασφημεί τον Κύριο και τα τελούμενα άγια.  Δηλαδή, την ώρα που τελείται το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, ο Σατανάς έρχεται και μας βάζει διάφορες βλάσφημες σκέψεις.  ¨Ότι τάχα δεν είναι Σώμα και Αίμα Χριστού, ότι δεν είναι τίποτε αυτό που παίρνουμε ή ακόμη πιο άσεμνους και αισχρούς λογισμούς, που διστάζει κανείς και να τους αναφέρει.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναϊτης, αναφέρει ότι ένας Μοναχός επολεμείτο από τους λογισμούς αυτούς δεκατέσσερα ολόκληρα χρόνια.  Κανένας λογισμός, δεν είναι τόσο δύσκολος στην εξαγόρευσή του, όσο ο λογισμός αυτός της βλασφημίας, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει το άνθρωπο και στην απελπισία.
Αυτόν τον πόλεμο είχε και ο Αββάς Παμβώ και «παρακαλώντας τον Θεό δια τούτο, ήκουσεν άνωθεν θεία φωνή οπού του έλεγε :  Παμβώ, Παμβώ, μη αθύμει επί αλλοτρία αμαρτία, αλλά περί των σών φρόντισον πράξεων».  Δηλαδή, Παμβώ, μη στεναχωριέσαι για ξένες αμαρτίες, αλλά φρόντισε για τις δικές σου πράξεις.
Αυτοί οι βλάσφημοι και αισχροί λογισμοί πολέμησαν και άλλους μεγάλους και δίκαιους άνδρες, όπως τον άγιο Μελέτιο τον Ομολογητή.  Ακόμη και άλλους ομολογητές και μάρτυρες.  Και το βεβαιώνουν αυτό οι άγιοι Πέτρος Αλεξανδρείας και ο ομολογητής Παφνούτιος.  Εδιηγείτο ο Άγιος Πέτρος Αλεξανδρείας, ότι «εν καιρώ της ομολογίας μου, ηνίκα βασάνοις διαφόρους το σώμα μου κατεξέτο και πυρί κατεδαπανάτο, ο δαίμων ένδοθέν μοι λογισμούς βασφημίας κατά του Θεού εφθέγγετο».  Δηλαδή, όταν ομολογούσα την πίστη μου στο Χριστό στο δικαστήριο και με διάφορους βασανιστικούς τρόπους έγδερναν το σώμα μου και το έκαιγαν με την φωτιά, από μέσα μου ο δαίμονας βλασφημούσε τον Θεό.
Βέβαια, τονίζει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, οι λογισμοί αυτοί προέρχονται κυρίως από την κατάκριση, την υπερηφάνεια και από το φθόνο των δαιμόνων.  Γι’ αυτό και το καλύτερο όπλο εναντίον τους είναι η ταπείνωση και η αυτομεμψία.

10. Ο ορμαθός των  λογισμών
Αναφέρονται στην Κλίμακα του Αγίου Ιωάννου του Σιναίτου τα εξής : «Ας παρατηρήσουμε και θα δούμε ότι την ώρα που χτυπάει η πνευματική σάλπιγγα και συναθροίζονται ορατά οι αδελφοί στο ναό, αοράτως συνάζονται και οι εχθροί.  Άλλοι την ώρα που σηκωνόμαστε να πάμε στην Εκκλησία, μας προτρέπουν να ξανακοιμηθούμε.  Κάθησε, λέγουν, μέχρι να συμπληρωθούν οι προοιμιακοί ύμνοι και μετά πήγαινε στην Εκκλησία.  Άλλοι πάλι ενώ είμαστε στην προσευχή μας φέρνουν ύπνο, άλλοι μας κάνουν να πεινάμε, άλλοι μας προτρέπουν να ακουμπήσουμε στον τοίχο σαν δήθεν κουρασμένοι, και άλλοι μας προκαλούν χασμουρητά.  Άλλοι μας θυμίζουν τα γραμμάτια και τα συμβόλαια και τους τραπεζικούς τόκους.  Και έτσι αντί να φύγουμε από την Εκκλησία ωφελημένοι, φεύγουμε ζημιωμένοι, χωρίς να έχουμε ακούσει και τα πλέον στοιχειώδη.  Και ενώ πολλές φορές την ώρα, που είμαστε στην προσευχή, ο νούς μας είναι γεμάτος από απρεπείς σκέψεις, μόλις τελειώσει η προσευχή, όλα εξαφανίζονται.
Γνωρίζει ο διάβολος την ωφέλεια που προέρχεται από την προσευχή και γι’ αυτό προσπαθεί να την μολύνει.
Ακόμη κι αν νικήσουμε τον δαίμονα σε πολλά αγωνίσματα, μας βάζει λογισμούς υπερηφανείας με άλλη μορφή, ότι δήθεν προκόψαμε  στην αρετή, αφού, για παράδειγμα, εξαφανίσθηκαν όλοι οι πορνικοί λογισμοί.
Η σκέψη αυτή, το ότι νικήσαμε, μοιάζει με ένα φίδι που είναι κρυμμένο μέσα στην κοπριά της υπερηφανείας.  Μέσα στο βάθος της καρδιάς μας υπάρχει πονηρός λογισμός.
Υπάρχουν δαίμονες που μολύνουν την ψυχή μας μόλις πέσουμε για ύπνο και υπάρχουν άλλοι που μολύνουν την πρώτη μας σκέψη, μόλις, δηλαδή σηκωθούμε από τον ύπνο.  Ο διάβολος δεν χάνει ευκαιρία να μην μας πολεμήσει.
Άλλοτε μας βάζει λογισμούς εναντίον του πνευματικού μας πατρός, άλλοτε πάλι εξομολογούμαστε και μετά την εξομολόγηση μας μολύνει με την ενθύμηση των αμαρτιών που εξωμολογιθήκαμε, για να μας φέρει σε απελπισία.  Άλλοτε πάλι μας ρίχνει στην αμαρτία και κατόπιν  μας βάζει λογισμούς να διδάξουμε και σε άλλους την αμαρτία.
Αυτοί, σε γενικές γραμμές, είναι οι λογισμοί τους οποίους δημιουργεί ο διάβολος.
Ας δούμε τώρα του λογισμούς που δημιουργούνται από τον ίδιο τον άνθρωπο.
Ο νούς του ανθρώπου είναι φιλομάκελλος.  Δηλαδή, όπως το σκυλί πηγαίνει στο κρεοπωλείο για να αρπάξει κάποιο κομμάτι κρέας, ή όπως ένας φίλος του φαγητού, αρέσκεται συνέχεια να μιλάει γι’ αυτά, έτσι είναι και ο νούς του ανθρώπου.  Τρέφεται πολλές φορές με απρεπείς και ακάθαρτες έννοιες.
Ένας μοναχός που δεν έχει τίποτε και είναι ακτήμονας (κατ’ επέκταση ένας Χριστιανός), στην προσευχή του δεν έχει ενοχλήσεις από τα υπάρχοντά του.  Δεν έρχονται στο νού του την ώρα της προσευχής τα προβλήματα των πραγμάτων ή των κτημάτων.  Ενώ ένας που είναι φιλοκτήμονας, όταν προσεύχεται, έχει εικόνες υλικές, έχει λογισμούς υλικών πραγμάτων.
Ο άνθρωπος που ακρατής, δηλαδή κοιλιόδουλος, έχει σκέψεις και λογισμούς γεμάτους από ακάθαρτα είδωλα.  Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος φέρνει και ένα παράδειγμα.  Όπως ακριβώς το πλήθος της κοπριάς γεννάει σκουλήκια, έτσι και το πλήθος των φαγητών γεννάει πτώσεις, πονηρούς λογισμούς και αισχρά όνειρα.  Η γαστριμαργία είναι ότι το λάδι με την φωτιά για τους λογισμούς της πορνείας.
Γι’αυτό, πολύ σοφά ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναίτης γράφοντας την Κλίμακα, μετά τον λόγο για την γαστριμαργία, τοποθέτησε τον περί πορνείας λόγο.  « Διότι νομίζω, λέγει, ότι αυτή είναι η μητέρα εκείνης».
Από πού, δηλαδή, προέρχονται οι πορνικοί λογισμοί ; Εάν ένας ανθρωπος στη ζωή του καλοπερνάει και έχει όλες τις ανέσεις και δε σκληραγωγείται και δεν ασκήται καθόλου, τότε πολύ φυσικό είναι ο άνθρωπος αυτός να έχει λογισμούς πορνείας, οι οποίοι θα καταλήξουν σε πράξεις.  Άλλοτε, πάλι, όταν έχει ελεύθερες τις αισθήσεις του ο άνθρωπος  και δεί κάποιο πρόσωπο ή ακουμπήσει με το χέρι του κάποιον ή ακούσει κάτι το αισχρό, τότε είναι σαν να έχει ανοίξει την πόρτα στους ακάθαρτους λογισμούς.  Βέβαια σε αυτό βοηθάει και η φύση του ανθρώπου που ρέπει προς τους λογισμούς αυτούς.
Ακόμη και η παρακοή στις υποσχέσεις του Θεού γεννάει «αποθήκη λογισμών», δηλαδή ο νούς του ανθρώπου γίνεται αποθήκη πονηρών λογισμών.  Τους ίδιους λογισμούς δημιουργεί και η παρακοή στον πνευματικό μας πατέρα.
Πολλές φορές η περιέργεια του ανθρώπου να εξερευνήσει τα μυστήρια του Θεού δημιουργεί λογισμούς βλασφημίας και ακόμη ότι ο Θεός είναι άδικος και προσωπολήπτης.  Σε άλλους δίνει οράσεις και θαύματα και σε άλλους δεν δίνει τίποτε.

11. Συνδυασμός λογισμών
Υπάρχουν, όμως, λογισμοί που προέρχονται και από τον άνθρωπο και από τον διάβολο.  Είναι συνδυασμός λογισμών.
Είδα, λέγει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος μερικούς να τρώνε απολαυστικά και να μην πολεμούνται αμέσως.  Και άλλους να συνεσθίουν και να συναναστρέφονται με γυναίκες και να μην έχουν την ώρα εκείνη κανένα πονηρό λογισμό.  Την ώρα, όμως, που νόμιζαν ότι βρίσκονται στο κελλί τους σε ειρήνη και ασφάλεια, έπαθαν ξαφνικά όλεθρο.  Η φύση τους έσπρωξε να τρώνε και να πίνουν απολαυστικά και να κοιτάζουν ακόλαστα.  Ο σατανάς το εκμεταλλεύθηκε και τους έριξε στην αμαρτία.
Αυτοί είναι, σε γενικές γραμμές, οι λογισμοί που προέρχονται από το άνθρωπο και από τον διάβολο.
*
Σε όλον αυτόν τον αγώνα υπάρχει μία κλίμακα Προσβολή, συνδυασμός, συγκατάθεση, αιχμαλωσία.
Προσβάλλει ο εχθρός τον άμθρωπο με έναν απλό λογισμό ή με μία εικόνα.  Όταν τον δεχθεί, τότε γίνεται συγκατάθεση.  Αρχίζει η συνομιλία με τον λογισμό.  Από το σημείο αυτό αρχίζει η ευθύνη του ανθρώπου.  Κατόπιν συγκατατίθεται κανείς με ηδονή να πραγματοποιήσει αυτό που του υποβάλλει ο λογισμός και στο τέλος υποδουλώνεται και αιχμαλωτίζεται από το πάθος.

12. Αποτελέσματα λογισμών
Όταν ο λογισμός χρονίσει μέσα μας, γινόμαστε τότε δούλοι στην προσπάθεια.  Προσπάθεια είναι η προσκόλληση του ανθρώπου στα κτιστά πράγματα και η επιθυμία του να αποκτήσει μόνο αυτά.  Έτσι ο νούς του ανθρώπου απομακρυνθεί εντελώς από τον Θεό, τότε «η θηριώδης ή δαιμονιώδης γίνεται», δηλαδή, ή σαν θηρίο, ή σαν δαίμονας γίνεται ο άνθρωπος, πράγμα το οποίο βλέπουμε να συμβαίνει στη σημερινή καταναλωτική κοινωνία.  Ο λογισμός του ανθρώπου προσκολλήθηκε μόνο στη γή και δεν σκέπτεται καθόλου τον ουρανό, με αποτέλεσμα την θηριοποίηση του ανθρώπου και την αποθέωση της τέχνης σε οποιαδήποτε μορφή.
Ο άνθρωπος γίνεται ακρατής.  Δεν μπορεί να εγκρατευθεί.  ¨Όταν ο άνθρωπος δεν πολεμά το λογισμό του, τότε γίνεται της αμαρτίας.  «Ο κατά διάνοιαν προς την αμαρτία μη πολεμών μηδέ αντιλέγων, σωματικώς πράττει αυτήν».
Οι λογισμοί μας σαπίζουν και συντρίβουν δημιουργώντας προβλήματα και στις διαπροσωπικές μας σχέσεις.
Οι λογισμοί μπαίνουν, μολύνουν την ψυχή μας, την δηλητηριάζουν και την φαρμακώνουν.  «Αύτη η πάλη του πονηρού.  Και μετά τούτων των βελών φαρμακεύει πάσαν ψυχήν», μας λέει ο Άγιος Ησύχιος ο Πρεσβύτερος.
Με την αποδοχή των λογισμών ο διάβολος αποκτά κυριαρχία και μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο ακόμη και στην αυτοκτονία, αφού ο άνθρωπος δεν μπορεί να αντισταθεί στην δύναμη του διαβόλου.    
Ο ρυπαρός λογισμός καταχθονίζει την ψυχή, δηλαδή, ρίχνει κατά γής την ψυχή του ανθρώπου.
Εκείνος που αισθάνεται την συνεχή ενόχληση των λογισμών και φλέγονται τα υπογάστρια της σάρκας, φανερώνει ότι βρίσκεται μακριά από την ευωδία του Πνεύματος.
Χάνεται η παρρησία προς τον Θεό.  Όταν ο νούς γίνεται συνόμιλος με ρυπαρούς και αισχρούς λογισμούς, τότε «της προς Θεόν παρρησίας εκπίπτει».  Δεν μπορεί ο Θεός να έχει κοινωνία με άνθρωπο, του οποίου ο νους συνέχεια μολύνεται με αισχρούς και πονηρούς λογισμούς, όπως ακριβώς είναι βδελυρός σε επίγειο άρχοντα εκείνος που αποστρέφεται το πρόσωπό του και συνομιλεί με τους εχθρούς του.
«Οι ακάθαρτοι λογισμοί χωρίζουσι τον Θεόν από του ανθρώπου».  Ο Θεός σε άνθρωπο που διακατέχεται από αισχρούς λογισμούς δεν αποκαλύπτει τα μυστήριά του.
Επειδή οι λογισμοί χωρίζουν τον άνθρωπο από τον Θεό, γι’ αυτό, κατά συνέπεια, δημιουργούνται και διάφορες άλλες σωματικές ανωμαλίες.  Το άγχος και η ανασφάλεια και άλλες ακόμη σωματικές ασθένειες, έχουν ως αιτία τους λογισμούς.  Αυτό το έχουν συνειδητοποιήσει και οι γιατροί ακόμη, γι’ αυτό και δίνουν την εντολή να μη σκεπτώμαστε ορισμένα πράγματα και να μη στενοχωριόμαστε.
Ένας λογισμός μπορεί να αφήσει τον άνθρωπο άγρυπνο όλη την νύκτα.  Γι’αυτό λέμε ότι οι λογισμοί ταράσσουν τον άνθρωπο και ακόμη ότι σπάζουν τα νεύρα του.  Ο αββάς Θόδωρος έλεγε : «Έρχεται ο λογισμός και ταράσσει με».
Αυτά σε συντομία είναι τα αποτελέσματα των πονηρών λογισμών.
Πρέπει, όμως, να δούμε και τους τρόπους αντιμετώπισης των λογισμών αυτών, που προέρχονται κυρίως από τον διάβολο.

13. Η αντιμετώπιση των λογισμών
Πως μπορεί κάποιος να απαλλαγεί από τους λογισμούς ; 
Οι άγιοι και οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, μας έχουν υποδείξει διάφορους τρόπους αντιμετώπισης των λογισμών.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, μας συμβουλεύει να μην τους εκφράζουμε, αλλά να τους πνίγουμε με την σιωπή.  Διότι και τα θηρία και τα ερπετά όταν πέφτουν μέσα στο λάκκο, αν βρούν κάποια διέξοδο προς τα πάνω, ανεβαίνουν και συνήθως γίνονται αγριώτερα.  Αν, όμως, μένουν συνέχεια κλεισμένα μέσα, εύκολα χάνονται και εξαφανίζονται.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους ρυπαρούς λογισμούς .  Αν βρούν κάποια διέξοδο με το στόμα δε μέσω των λόγων, ανάβουν την εσωτερική φλόγα.  Αν, όμως, αποκλεισθούν με τη σιωπή, αδυνατίζουν, λειώνουν σαν από πείνα και γρήγορα εξαφανίζονται.
Το γραφικό χωρίο «πώς να ποιήσω το πονηρόν τούτο βήμα εναντίον του Θεού» (Γεν. 39,9).  Όταν μας ταράσση οποιοσδήποτε παράλογος λογισμός, ας σκεπτώμαστε ότι από τον Θεό δεν μπορεί να κρυφθούν και οι πιο μικρές και παράλογες σκέψεις.
Η μελέτη του νόμου του Θεού, ή μνήμη των μελλόντων και τα όσα έκανε ο Θεός για μας, μειώνουν τους πονηρούς λογισμούς και δεν βρίσκουν τόπο μέσα μας.
Η εξαγόρευσή τους.  Όπως το φίδι, όταν βγαίνει από την φωλία του, τρέχει να εξαφανισθεί, έτσι και οι πονηροί λογισμοί, όταν εξαγορευθούν, φεύγουν από τον άνθρωπο.  Πρέπει να γνωρίζουμε ότι τίποτε δεν χαροποιεί τόσο τους δαίμονες, όσο η απόκρυψη των λογισμών.
Η εξουθένωση της ψυχής και ο σωματικός κόπος «εν παντί καιρώ και τόπω και πράγματι», βοηθεί τον άνθρωπο στο να μην έχει αισχρούς λογισμούς.
«Φρόντισε να απαλλαγείς από τα πάθη και αμέσως θα διώξεις τους λογισμούς από το νού σου», τονίζει ο  Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής.  Δηλαδή :  Για να απαλλαγεί κάποιος από την πορνεία, πρέπει να κοπιάσει σωματικά και να νηστέψει, για να απαλλαγεί από την οργή και τη λύπη, πρέπει να καταφρονεί την δόξα και την ατιμία, και για να απαλλαγεί από τη μνησικακία, πρέπει να προσεύχεται για εκείνον που τον λύπησε.
Δεν μπορούμε να εμποδίσουμε τους λογισμούς να μην έλθουν, μπορούμε όμως, να μην τους δεχθούμε.  Όπως δεν μπορούμε να εμποδίσουμε τα κοράκια να μην πετάνε από πάνω μας, μπορούμε, όμως, να τα εμποδίσουμε να χτίσουν φωλιά πάνω στα κεφάλια μας.
Ας παρακολουθήσουμε, όμως, για λίγο και τον Μ. Βασίλειο στο θέμα του πολέμου αυτού.
«Πρέπει τις επιθέσεις αυτές να τις αντιμετωπίζουμε με εντατική προσοχή και εγρήγορση, όπως ο αθλητής που αποφεύγει τις λαβές των αντιπάλων με την ακριβή προφύλαξη και ευελιξία του σώματος και να αναθέσουμε το τέλος του πολέμου και την αποφυγή των βελών στην προσευχή και την άνωθεν βοήθεια.
Και αν ακόμη ο πονηρός εχθρός κατά την ώρα της προσευχής υποβάλλει τις πονηρές φαντασίες, η ψυχή ας μην διακόψει την προσευχή της και ας μη νομίζει ότι ευθύνεται για τις πονηρές επιθέσεις του εχθρού, καθώς και για τις φαντασίες του παραδόξου θαυματοποιού.  Αντίθετα ας σκεφτεί ότι οι σκέψεις αυτές οφείλονται στην αναίδεια του εφευρέτου της κακίας και ας επιτείνει τη γονυκλισία και ας ικετεύει τον Θεό να διαλυθεί το πονηρό διάφραγμα των παράλογων σκέψεων, ώστε χωρίς εμπόδια να πλησιάσει τον Θεό.
Εάν, όμως η βλαβερή επίδραση του λογισμού γίνει πιο έντονη εξ΄ αιτίας της αναίδειας του εχθρού, δεν πρέπει να δειλιάζουμε, ούτε να αφήνουμε τον αγώνα μας στη μέση, αλλά να υπομένουμε μέχρι τότε που ο Θεός θα δεί την επιμονή μας και θα μας φωτίσει με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, η οποία τον μεν εχθρό τρέπει σε φυγή, τον δε νου μας τον γεμίζει με θείο φώς, ώστε ο λογισμός να λατρεύσει τον Θεό με αδιατάρακτη γαλήνη και ευφροσύνη.
Γενικά οι πατέρες έχουν τρείς τρόπους αντιμετώπισης των αισχρών λογισμών : α) την προσευχή,  β)  την αντίρρηση  και γ)  την περιφρόνηση.
α) Η προσευχή.  Είναι αδύνατον ο αρχάριος να διώξει μόνος του τους λογισμούς.  Αυτό είναι γνώρισμα των τελείων.
Η νοερά προσευχή, η μονολόγιστος ευχή, το  «Κύριε, Ιησού Χριστέ ελέησόν με», είναι το πιο δυνατό όπλο για να μπορέσει κάποιος να νικήσει τους λογισμούς.  «Ιησού ονόματι μάστιζε πο-λεμίου, ου γαρ έστιν εν γή και ουρανώ δυνατώτερον όπλον», τονίζει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος.
«Το γλυκύτατον  Όνομα του Ιησού, συνεχώς και κατανυκτικώς και μετά πόθου και πίστεως εν τω βάθει της καρδίας μελετώμενον, αποκοιμίζει με όλους τους κακούς λογισμούς, εξυπνίζει δε όλους τους αγαθούς και πνευματικούς.  Και όπου πρότερον εξήρχοντο εκ της καρδίας διαλογισμοί πονηροί, φόνοι, μοιχείαι (Ματθ. 15,19), καθώς είπεν ο Κύριος, εκείθεν ύστερον εξέρχονται λογισμοί αγαθοί, λόγοι σοφίας και χάριτος»
β) Η αντίρρηση.  Η προσευχή είναι για τους αρχάριους και αδύνατους.  Εκείνοι που μπορούν να πολεμήσουν ας χρησιμοποιήσουν την αντίρρηση, η οποία συνηθίζει να φιμώνει τους δαίμονες.  Ο Κύριός μας με αυτό τον τρόπο νίκησε τους τρείς μεγάλους πολέμους που τους προέβαλε ο διάβολος πάνω στο όρος.  «Την φιληδονίαν με το ουκ επ’ άρτω μόνον ζήσεται άνθρωπς, την φιλοδοξίαν με το ουκ εκπειράσεις Κύριον τον Θεόν σου, και την φυλαργυρίαν με το Κύριον μόνον τον Θεόν σου προσκυνήσεις και αυτώ μόνω λατρεύσεις (Ματθ. 4,10)».
Ο ιερομάρτυς Πέτρος ο Δαμασκηνός μας αναφέρει τα εξής σχετικά :
«Όταν οι δαίμονες υποβάλλουν κάποιο λογισμό υπερηφανείας, τότε να θυμάσαι τους αισχρούς λογισμούς που σου έλεγαν και να ταπεινώνεσαι.  Όταν πάλι υποβάλλουν τους αισχρούς, να θυμάσαι εκείνους τους υπερήφανους λογισμούς και να τους νικάς με τον τρόπο αυτό, ώστε ούτε να απελπίζεσαι από τους αισχρούς λογισμούς, ούτε να υπερηφανευθείς από τους καλούς»
Έτσι όταν κάποιος γέροντας επολεμείτο από τους λογισμούς της υπερηφανείας, έλεγε στο λογισμό του : «Γέρον, βλέπε τας πορνείας σου», και ο πόλεμος σταματούσε.
Υπάρχουν περιπτώσεις που επιστρατεύει κανείς όλες τις πνευματικές τους δυνάμεις, όλους τους αγαθούς λογισμούς και δεν μπορεί να διώξει έναν κακό λογισμό.  Ποια είναι η αιτία ;  «Επειδή πρώτον δεχόμεθα του κατακρίναι τον πλησίον».  Κατακρίναμε τον αδελφό μας και ο λογισμός μας έχασε την δύναμη που είχε προηγουμένως.
Μερικές φορές είμαστε ανόητοι γι’αυτό και μας κυριεύουν οι λογισμοί.
Πολλές φορές, όμως, δεν έχουμε την δύναμη να πολεμήσουμε τους λογισμούς, με αποτέλεσμα να δεχθούμε τέτοιες πνευματικές πληγές που δεν θεραπεύονται ακόμη και με την πάροδο μεγάλου χρονικού διαστήματος.
Γι’αυτό καλύτερα είναι να καταφεύγει κανείς στην δύναμη της προσευχής και των δακρύων, διότι  α)  η ψυχή δεν έχει πάντοτε την ίδια δύναμε,  β)  ο διάβολος έχει πείρα αρκετών χιλιάδων ετών, ενώ η δική μας είναι πολύ περιορισμένη, με αποτέλεσμα να φύγουμε νικημένοι και πληγωμένοι, αφού ο νούς μας πάλι μολύνεται με τις αισχρές φαντασίες,  και  γ)  διώχνει την υπερηφάνεια και δείχνει ταπείνωση όποιος καταφεύγει στον Θεό την ώρα του πολέμου των λογισμών «και ομολογεί τον μεν ευατόν του ανάξιον και ταπεινόν και αδύνατον εις το να πολεμεί, τον δε Ιησούν Χριστόν μόνον δυνατόν και κραταιόν εν πολέμω, διότι Αυτός μας είπε : «Θαρσείτε, εγώ νενίκητα τον κόσμον» (Ιωαν. 16,33), δηλαδή, τα πάθη, τους λογισμούς  και τον διάβολο.
γ) Η καταφρόνηση.  «Εάν δεχόμεθα σχολάζειν τοις λογισμοίς του εχθρού, ουδέποτε έχομεν αγαθόν τι πράξαι, όπερ εκείνος πραγματεύεται».  Δηλαδή, αν ασχολούμαστε με τους λογισμούς που μας υποβάλλει ο εχθρός, ποτέ δε θα μπορέσουμε να κάνουμε κάποιο καλό, από εκείνα που αυτός πολεμεί.
Η καταφρόνηση και το να μην ασχολείται κανείς με τους λογισμούς του εχθρού, είναι το μεγαλύτερο όπλο και αποτελεί το πιο δυνατό κτύπημα στον διάβολο.
Πρέπει να θεωρούμε τους λογισμούς του σαν ζωύφια, σαν γαυγίσματα από σκυλάκια, σαν κουνούπια και στην χειρότερη περίπτωση, σαν την βοή του αεροπλάνου και σαν τίποτε, διότι :   α) Πιστεύουμε στην δύναμη του Αρχιστρατήγου μας Ιησού Χριστού και   β)  Πιστεύουμε ότι μετά το Σταυρό και τον θάνατο του Κυρίου μας, ο διάβολος δεν έχει καμία ισχύ εναντίον μας, αλλά μένει ανίσχυρος και αδύναμος κατά το γεγραμμένο,  «του εχθρού εξέλιπον αι ρομφαίαι εις τέλος» (Ψαλμ. 9,6).
Μεγαλύτερη νίκη και ντροπή των δαιμόνων δεν υπάρχει από αυτή την καταφρόνηση, διότι αυτός που έφθασε σ’αυτό το σημείο, είναι οπλισμένος με την χάρη του Θεού και μένει ασσύληπτος από τους λογισμούς και τους δαίμονες.
*
Αυτοί είναι οι τρείς τρόποι αντιμετώπισης των λογισμών που προέρχονται κυρίως από τον διάβολο.
Συμπληρωματικά, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι η μνήμη του θανάτου είναι πολύ ισχυρό μέσο για την κατατρόπωση του λογισμού.  Δημιουργεί καρδιακούς πόνους για τα αμαρτήματά μας  και προφυλάσσει τον νού μας από τους λογισμούς.  Όποιος υπολογίσει την ημέρα που διανύει ως την τελευταία ημέρα της ζωής του, θα περιορίσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τους αισχρούς λογισμούς.
Κάθεσαι στο τραπέζι να φας ;  Να έχει λογισμούς θανάτου, για να μη σε πειράξει η γαστριμαργία.
Μόνοι μας ας ζωγραφίσουμε στο νού μας την εικόνα των μνημάτων, για να εξαλείψουμε την αναισθησία που έχουμε.
Ο Γέρων Σιλουανός, ο τελευταίος επίσημος Άγιος του Αγίου Όρους, έλεγε : «Κράτα το νού σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι».  Με τον τρόπο αυτό κανένας λογισμός δε θα φωλιάσει μέσα σου.
Εμείς ποιο τρόπο πρέπει να χρησιμοποιήσουμε, για να γλυτώσουμε από το πολυήμερο και πολυβάσανο μαρτύριο, όπως χαρακτηρίζει τους λογισμούς ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης ;
Ας ακολουθήσουμε την τακτική του Αγίου Ιωάννου του Κολοβού, ο οποίος δοκίμασε όλους τους τρόπους.  Μας συμβουλεύει τα εξής ο μεγάλος αυτός αγωνιστής του πνεύματος :
«Μοιάζω με έναν άνθρωπο που κάθεται κάτω από ένα μεγάλο δένδρο και ξαφνικά βλέπει πολλά θηρία και ερπετά να έρχονται καταπάνω του.  Και επειδή δεν μπορεί να αντισταθεί εύκολα, τρέχει γρήγορα επάνω στο δένδρο και σώζεται.  Έτσι κάνω και εγώ.  Κάθομαι στο κελλί μου και βλέπω τους πονηρούς λογισμούς να έρχονται εναντίον μου.  Τότε ανεβαίνω στο δένδρο της ζωής, στο Θεό μου, με την προσευχή και σώζομαι από τον εχθρό».
 

 


''Αίνος και ευχαριστία''

Περισσότερα >>

''Διάπλους''
Περισσότερα >>